هر فرد و گروه و هر مدیریت و تشکیلاتى براى خود شناسنامه و
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 38@
آرم و سرود و نشانى مىپسندد و مىسازد، آن گاه در بستر زمان با اندیشه و بینش و منش و رفتارى متناسب با آنها، وصف و ویژگىهایى براى خود پدید مىآورد، و به تدریج هویت و حقیقت خود را به افکار عمومى مخابره مىکند و به آن وصف و ویژگىها شناخته مىشود.
یکى به تنگنظرى و کوتهبینى و سطحىنگرى، دیگرى به بلندنظرى و ژرفاندیشى؛
یکى به کجفکرى و بدرفتارى، دیگرى به خوشفکرى و درستاندیشى و زیبامنشى؛
یکى به سختگیرى و تندخویى و خودکامگى و خودپرستى و تکروى، دیگرى به دگردوستى و تساهل و تسامح و انگیزش مشارکت و خشنودى مردم؛
یکى به امانت و راستى و درستى و پاکمنشى و دگردوستى و رعایت مقررات خدا و حقوق بشر، و دیگرى به عوامبازى و عوامپرورى و خودخواهى و نگاه ابزارى به همه چیز و همه کس حتى دین خدا و بندگان او و…
قرآن نماز و نیایش راستین و یاد خدا را از نشانههاى مردم ایماندار و درستکار و حقشناس مىشمارد و آنان را چنین وصف مىکند:
«قد أفلح المؤمنون –
الذین هم فى صلاتهم خاشعون –
و الذین هم عن اللغو معرضون –
و الذین هم للزکاة فاعلون –
و الذین هم لفروجهم حافظون –
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 39@
الا على أزواجهم او ما ملکت ایمانهم فانهم غیر ملومین –
فمن ابتغى ورآء ذلک فاولئک هم العادون –
و الذین هم لاماناتهم و عهدهم راعون –
والذین هم على صلواتهم یحافظون –
اولئک هم الوارثون –
الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون-» (1).
راستى که ایمان آوردگان راستین رستگار شدند،
همانان که در نماز خود داراى ویژگى فروتنى و خشوع هستند،
و آنان که از بیهودهگویى و کارهاى بیهوده رویگردانند،
و آنان که زکات و حقوق مالى خود را مىپردازند،
و آنان که دامان خویش را نگاه مىدارند، مگر از همسران یا کنیزانشان، که در این صورت بر آنان سرزنشى نیست…
و آنان که امانتها و پیمانهاى خود را رعایت مىکنند،
و آنان که بر نمازهاى خویش مراقبت مىنمایند،
آنان که خود وارثانند، همان کسانى هستند که بهشت برین را به میراث مىبرند و آنان در آنجا جاودانهاند.
قرآن در این آیههاى درسآموز، شمارى از نشانههاى اساسى جامعه و مدیریت و مردم نیکاندیش و نیکمنش را به تابلو مىبرد، که نماز و نیایش و یاد راستین خدا، یکى از آن نشانههاست.
بار دیگر به تصویر قرآن از فرد و جامعه و مدیریت آراستهى به
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 40@
بینش و ایمان و امانت و پاکمنشى و درستکارى – که مورد نظر خداست – بنگرید، آن گاه به جامعه و پیرامون خود نظاره کنید، و نیک بیندیشید و منصفانه به داورى بنشینید که فاصلهى این دو از کجا تا کجاست؟
چرا؟ راستى چرا؟
این فاصلهى از خاک تا افلاک در اندیشه و منش و رفتار، نشانگر این حقیقت است که بیشتر این نمازها و تلاوتها و ادعاها و جمعهها و جماعتها و تابلوها، نه حقیقى که مشابه است، و هر عیب که هست از مسلمانى ماست…
1) مؤمنون / آیههاى 1 – 9.
