[اسماعیل: فرزند بزرگتر ابراهیم خلیل که از هاجر، کنیز ساره، همسر ابراهیم بروزگارى که ابراهیم به نقل ابن عباس در سن 99 سالگى و به نقل ابن مسعود به سن 117 سالگى بود در فلسطین بزاد و پس از چندى ابراهیم او را با مادرش به امر خداوند به سرزمین مکه برد و در آنجا سکونت داد و به برکت اسماعیل آب زمزم پدید آمد و پس از آن قبیله جرهم در آنجا سکنی گزیدند و چون اسماعیل چهار ساله شد امر قربان رسید، و چون پدر و پسر تسلیم امر قربان شدند خداوند نیت آنها را پذیرفت و گوسفندى را توسط جبرئیل بفداى اسماعیل فرستاد، و چون به سن مردى رسید از قبیلهى جرهم زن گرفت و از او فرزندانى آورد و خداوند او را به عمالقه یمن و جرهم و حضرموت به پیغمبرى مبعوث نمود «و کان رسولا نبیا» و پنجاه سال آنان را به دین ابراهیم دعوت کرد و ایمان آوردند. و چون عمرش به صد و سى سال رسید درگذشت و در کنار مادرش در حجر به خاک سپرده شد. «إنه کان صادق الوعد» در حدیث آمده است که اسماعیل آنچنان به وعده خود پایبند بود که روزى با یکى در جائى وعده ملاقات داد، آن مرد وعده را از یاد برد و اسماعیل تا یکسال و به نقلى تا سه روز در وعدهگاه بماند تا آن مرد بیامد. بعضى گفتهاند: اسماعیل بن ابراهیم پیش از پدر مرده و آنکه قرآن از او به «صادق الوعد» یاد کرده اسماعیل بن حزقیل از پیامبران بنىاسرائیل بوده که خداوند او را به قومش مبعوث نمود، امتش او را زنده زنده پوست از سر و روى بکندند، خداوند اختیار عذاب آنها را به وى سپرد، وى امر را به خود خداوند واگذاشت و از آنها گذشت نمود. (مجمع البیان و دهخدا).]
کتاب الهى دربارهى حضرت اسماعیل مىفرماید:
«و اذکر فى الکتاب إسماعیل إنه کان صادق الوعد و کان رسولا نبیا – و کان یأمر أهله بالصلوة و الزکوة و کان عند ربه مرضیا)(1).
و در این کتاب، [سرگذشت] اسماعیل را یاد کن، که او وفا کنندهى به عهد و فرستادهاى پیامبر بود – و همواره خانوادهاش را به نماز و زکات
**سیماى نماز، ص: 40@
فرمان مىداد، و نزد پروردگارش پسندیده بود.
1) مریم (19): 54 – 55.
