فَالَهَمها فُجُورَها و تقویها، پس به او هم راه فجور و ستم را و هم راه تقوى و پرهیزکارى را الهام کردیم. (سوره شمس 8) و نیز آیهی هدینهُ النجدین (بلد 10): دو راه پیش پایش نهادیم. پس؛ بر مبلغان است که دو راه متضاد را بر مخاطبان بشناسانند و آثار مثبت و منفى این دو راه را ذکر کنند تا آنها با آگاهى و اختیار و شناخت پیامدهاى هر دو راه، راه سعادت یا شقاوت را انتخاب کنند! پس از شناخت عمیق از پیامدهاى این دو راه است که باید مخاطب با اختیار خود و درک مسؤولیتها آن را انتخاب کند.
ـ انا هدیناه سبیل اِمّا شاکرا و امّا کفوراً؛ راه هدایت را به او نشان دادیم. خواه سپاسگزار باشد خواه ناسپاس! (انسان 3)
ـ ان هذه تذکره فمن شاء اتخذ الى ربه سبیلاً (مزمل / 19)
این تذکارى است، پس هر که بخواهد راهى به سوى پروردگار آغاز کند(1).
یادآورى، بازشناسى و بیدارى ذهنى و عاطفى مخاطب نسبت به راههاى مختلف رشد و کمال نقش اساسى در هدایت او دارد.
1) چند نکته دربارهی این آیه:ـ تذکره: (یادآورى=درونى بودن تربیت)ـ اِمّا: هر که خواهد (اختیارى بودن)ـ سبیلاً: راهى (نکره آمده است که هر کس به سبک خود). ـ ربّه: ربه (پروردگار خودش).
