جهان حیوانات

تنها در قسمت حشره، تاکنون حشره‏شناسان نزدیک به هفتصد هزار نوع حشره احصا کرده‏اند. شماره‏ى حشرات به اندازه‏اى است که ارقام براى بیان آن قاصر است. در یک روز تابستانى که هوا صاف باشد، شماره‏ى سوسک‏ها و مگس‏ها و خرخاکى‏ها که در بریدگى تپه‏اى براى نظام حیات در تکاپو هستند از عده‏ى نفوس یک قاره بیشتر است. اگر ناگهان نژاد بشر به کلى از روى زمین معدوم شود، مخلوقات دیگرى که بر روى زمین مى‏لولند به زحمت متوجه غیبت او خواهند شد.

ژان هانرى فابر دانشمند نامى فرانسه همیشه مى‏گفت: تدبر در ساختمان پیکر حیوانى کوچک چون مور و تشکیلات منظم حیاتى آن، میلیاردها انسان را به سوى خدا رهبرى مى‏کند.

همان تحیر و اعجابى که در جهان فضا و کواکب و عالم نباتات بر آدمى چیره مى‏شود، چندین برابر آن در جهان حیوانات به آدمى دست مى‏دهد. این که مى‏گوییم چندین برابر آن، به خاطر آن است که خورشید با آن همه عظمت فاقد عنصر حیات و حس و اراده است، اما در جهان حیوانات عنصر ناشناخته‏ى حیات با همه‏ى پیچیدگى و ابهامش و با تشکیلات وسیع و عظیمش، بر سایر عجایب عالم ماده افزون گردیده است.

در جهان حیوانات تشکیلات وسیع موجودات ذره بینى چون ویروس‏ها و باکترى‏ها و سایر موجودات ذره بینى یا میکروب‏ها، گروه‏هاى گوناگون آن‏ها، آثار مختلف حیاتى آن‏ها، نقش یکایک اصناف آن‏ها در سازمان این عالم خاصه در وضع حالات بشرى، میکرب‏هاى امراض، میکرب‏هاى زحمتکش و خدمتگزار، حشرات ریز، سازمان حیاتى آن‏ها، قدرت احساس آن‏ها، کیفیت توالد و تناسل گوناگون سراسر جانداران،

**سیماى نماز، ص: 137@

تخم‏گذارى، تلقیح یا ترکیب تخم نر و ماده، حمل، تقسیم، اسرار اسپرماتوزوئید، اسرار اوول، تشکیلات کروموزوم‏ها، ژن‏ها، خزندگان، پرندگان، پستانداران، حیوانات آبى، چهارپایان، سازمان و ساختمان یکایک آن‏ها، نظامات زندگى آن‏ها، عواطف و احساسات آن‏ها، و میلیاردها میلیارد موضوع دیگر وجود دارد که هر یک از آن‏ها رشته‏اى است طولانى و بس پر پیچ و خم که علوم گوناگونى به بیان اسرار و نظامات این موجودات و سازمان‏هاى آن‏ها پرداخته‏اند.

اینجاست که باید با کمال تواضع و فروتنى در برابر خالق هستى به نماز ایستاد و با فریاد جان به پیشگاه مبارکش عرضه داشت: «الحمد لله رب العالمین».