دسته دیگرى از احادیث اسلامى، حاکى از آن است که پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله بر برخى از اجزاء گیاهان مانند حصیر، سجده مىنموده است. این گونه روایات را محدثان هر دو گروه شیعه و سنى در کتب روایى خود آوردهاند که در این جا نمونههایى از آن را (به ویژه از جوامع روایى اهل سنت)، از نظر شما مىگذرانیم:
1. ابوسعید مىگوید:
«به محضر پیامبر صلى الله علیه و آله وارد شدم در حالى که بر حصیرى نماز مىگزارد.» (1).
2. انس بن مالک و ابنعباس و برخى از همسران پیامبر صلى الله علیه و آله مانند عایشه و امسلمه و میمونه، چنین روایت کردهاند:
«پیامبر صلى الله علیه و آله، بر خمره (که نوعى حصیر بود و از لیف درخت خرما ساخته مىشده)، سجده مىنمود.»
**سجده بر تربت یا نهایت تواضع در پیشگاه خداوند، ص: 36@
3. از ابوسعید خدرى عبارت ذیل نیز، نقل شده است:
«او (پیامبر) را دیدم که بر حصیر نماز مىخواند و بر آن سجده مىکند.» (2).
4. در «فتح البارى» از عایشه، همسر پیامبر، چنین نقل مىکند:
«رسول خدا صلى الله علیه و آله حصیرى داشت که آن را مىگستراند و بر آن، نماز مىگزارد.» (3).
5. در بحارالأنوار، از على بن ابیطالب علیهالسلام، چنین روایت مىنماید:
«پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله، بر حصیرى نماز گزارد.» (4).
6. انس مىگوید:
«رسول خدا صلى الله علیه و آله بر «خمره» نماز مىگزارد و بر آن، سجده مىنمود». (5).
7. در صحیح مسلم و کتب دیگر از «انس»، چنین روایت شده است:
«پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله، خوشخوترین مردم بود، چه بسا وقت نماز فرامىرسید و او در خانهى ما بسر مىبرد، پس
**سجده بر تربت یا نهایت تواضع در پیشگاه خداوند، ص: 37@
فرمان مىداد تا فرشى را که زیر پاى وى بود جاروب کنند و آب زنند، آنگاه ما به امامت آن حضرت، نماز مىگزاردیم و فرش آنان، از شاخههاى خرما ساخته شده بود.» (6).
8. مسلم بن حجاج و احمد بن حنبل و ابوعبدالله بخارى و دیگران، چنین حکایت مىکنند:
«انس بن مالک مىگوید: حصیرى را که به علت فرتوت بودن، سیاه گردیده بود آماده ساختم و آب زدم، آن گاه رسول خدا صلى الله علیه و آله بر آن ایستاد… و نماز گزارد.» (7).
9. مسلم بن حجاج در صحیح خود، چنین روایت مىکند:
«ابوسعید خدرى مىگوید: بر رسول خدا وارد شدم و دیدم بر حصیرى نماز مىگزارد و بر آن، سجده مىکند.» (8).
10. انس بن مالک مىگوید:
**سجده بر تربت یا نهایت تواضع در پیشگاه خداوند، ص: 38@
«پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله گاهى به دیدن امسلیم مىآمد و هنگام نماز فرامىرسید، پس بر فرش ما که حصیرى بود و به آن آب زده مىشد، نماز مىگزارد.» (9).
در پرتو احادیث یاد شده که بیانگر رفتار رسول خدا صلى الله علیه و آله مىباشد، به خوبى روشن مىگردد که آن حضرت مقید بودند بر زمین، خاک و برخى اجزاء گیاهان مانند حصیر، سجده نمایند و در این روایات، اثر از سجده ایشان بر خوردنىها و پوشیدنىها به چشم نمىخورد. و این حقیقت، همان روشى است که شیعه بدان معتقد است و برمبناى آن، عمل نماید؛ زیرا شیعیان برآنند که پس از وحى الهى و قرآن مجید، سنت و سیرهى عملى پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله، راهگشاى امت اسلامى است که باید همهى مسلمانان از آن پیروى کنند و از حریم آن، تجاوز ننمایند.
**سجده بر تربت یا نهایت تواضع در پیشگاه خداوند، ص: 39@
1) سنن بیهقى، ج 2، ص 421، کتاب الصلاة، باب الصلاة على الحصیر: «دخلت على رسول الله صلى الله علیه و آله و هو یصلى على حصیر.».
2) سیرتنا و سنتنا، ص 130 به نقل از صحیح مسلم: «… فرأیته یصلى على حصیر یسجد علیه».
3) فتح البارى، ج 1، ص 413: «ان النبى صلى الله علیه و آله کان له حصیر یبسطه و یصلى علیه».
4) بحارالأنوار، ج 85، ص 157: «ان رسول الله صلى الله علیه و آله صلى على حصیر.».
5) معجم اوسط و صغیر طبرانى: «کان رسول الله صلى الله علیه و آله یصلى على الخمرة و یسجد علیها».
6) صحیح مسلم، ج 1، ص 457 و سنن بیهقى، ج 2، ص 436 و مسند احمد، ج 3، ص 212 و غیره: «کان رسول الله صلى الله علیه و آله أحسن الناس خلقا فربما تحضر الصلاة و هو فى بیننا فیأمر بالبساط الذى تحته فیکنس ثم ینضح ثم یؤم رسول الله صلى الله علیه و آله و تقوم خلفه فیصلى بنا و کان بساطهم من جرید النخل.».
7) صحیح مسلم، ج 1، ص 457 و صحیح بخارى، ج 1، ص 218 – 107 و مسند احمد، ج 3، ص 130 و غیره:«قال انس بن مالک: فقمت إلى حصیر لنا قد اسود من طول ما لیس فتضحته بماء فقام علیه رسول الله صلى الله علیه و آله… فصلى لنا».
8) صحیح مسلم، ج 1، ص 458: «عن أبىسعید الخدرى: انه دخل على رسول الله صلى الله علیه و آله فوجده یصلى على حصیر یسجد علیه».
9) طبقات کبرى، ج 8، ص 312 و سنن ابىداود، ج 1، ص 177: «و عن انس بن مالک قال: کان النبى صلى الله علیه و آله یزور امسلیم احیانا فتدرکه الصلاة فیصلى على بساط لنا و هو حصیر ینضحه بالماء».
