در سازندگى و نقش آفرینى نماز و نیایش همین بس که ابراهیم، پیامبر خدا و بنیانگذار کعبه به هنگام بنیاد آن خانهى پرشکوه و پیش و پس از آن، از بارگاه خدا درخواست مىکند که او و نسل او را از نمازگزاران راستین قرار دهد.
قرآن در گزارشى از نماز و نیایش آن حضرت مىفرماید:
«و اذ قال ابراهیم رب اجعل هذا البلد آمنا و اجنبنى و بنى أن نعبد الأصنام – رب انهن أضللن کثیرا من الناس فمن تبعنى فانه منى و من عصانى فانک غفور رحیم – ربنا انى أسکنت من ذریتى بواد غیر ذى زرع
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 50@
عند بیتک المحرم ربنا لیقیموا الصلاة فاجعل أفئدة من الناس تهوى الیهم و ارزقهم من الثمرات لعلهم یشکرون – ربنا انک تعلم ما نخفى و ما نعلن و ما یخفى على الله من شىء فى الأرض و لا فى السماء –
الحمد لله الذى وهب لى على الکبر اسماعیل و اسحاق ان ربى لسمیع الدعاء – رب اجعلنى مقیم الصلاة و من ذریتى ربنا و تقبل دعاء –
ربنا اغفر لى و لوالدى و للمؤمنین یوم یقوم الحساب-» (1).
و هنگامى را [به یاد آور] که ابراهیم [نیایشگرانه] گفت: پروردگارا، این سرزمین را امنیت بخش، و من و فرزندانم را از پرستش بتها دور ساز.
پروردگارا، آنها بسیارى از مردم [کوته اندیش] را گمراه ساختهاند؛ پس هر کس راه مرا پى گیرد، او از [دوستان] من است، و هر کس مرا نافرمانى نماید [و به پرستشهاى ذلت بار گراید، از من نیست و] بىگمان تو آمرزنده و مهربانى.
پروردگارا، من برخى از فرزندانم را در درهاى بىکشت و زراعت، نزدیک خانهى حرمت یافتهات جاى دادهام؛ پروردگارا، [من چنین کردم] تا نماز را بر پا دارند، پس [به مهرت] از میان مردم دلهایى را چنان [دگرگون] ساز که به سوى آنان گرایند، و از فرآوردهها [ى گوناگون] روزیشان ده، باشد که آنان سپاس گزارند.
پروردگارا، به یقین آنچه را ما نهان مىداریم و آنچه را آشکار مىسازیم تو مىدانى، و هیچ چیزى، نه در زمین و نه در آسمان بر خدا پوشیده نمىماند.
ستایش از آن خداست که با این کهنسالى، اسماعیل و اسحاق را به من ارزانى داشت. به راستى که پروردگار من شنواى خواستههاست.
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 51@
پروردگارا، مرا بر پادارندهى نماز قرار ده، و از فرزندانم نیز… پروردگارا، و خواستهى مرا بپذیر. پروردگارا، بر من و پدر و مادرم و بر ایمان آوردگان روزى که حساب بر پا مىگردد، ببخشاى.
در روایات آمده است که ابراهیم به برکت بینش و منش زیبا و به پاداش رکوع و سجدههاى طولانى و نماز و نیایش پرشور و شعورش، مورد لطف خدا قرار گرفت، و به مقام دوستى او نایل شد.(2).
1) ابراهیم / آیههاى 36 – 41.
2) مستدرک الوسائل / ج 1 / ص 329.