همهى مسلمانان برآنند که باید پیامبر گرامى، اسوه و الگوى مسلمانان جهان باشد و روش عملى آن حضرت، بسان چراغى فروزان، طریق رفتار مسلمانان را در همهى ابعاد زندگى، روشن سازد. قرآن کریم در این زمینه، چنین مىفرماید:
(لقد کان لکم فى رسول الله اسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الآخر و ذکر الله کثیرا) (1).
«همانا، پیامبر خدا براى شما اسوه و الگویى نیکو است، براى کسانى که به خداوند و روز رستاخیز، امیدوارند و خدا را بسیار یاد مىکنند.»
از این رو، در مسألهى سجده نیز، پیش از هر چیز باید به رفتار رسول خدا صلى الله علیه و آله تأسى و پیروى نماییم و سیرهى آن حضرت را سرمشق خود بدانیم.
اکنون در پرتو روایات اسلامى – به ویژه احادیث کتب اهل سنت – روش عملى رسول خدا را مورد بررسى قرار مىدهیم:
از لابلاى روایات فراوانى که در این زمینه رسیده است،
**سجده بر تربت یا نهایت تواضع در پیشگاه خداوند، ص: 31@
استفاده مىگردد که پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله، بر زمین و اشیاء ساخته شده از برخى گیاهان مانند حصیر، سجده مىنمودهاند. و این طریق، همان راهى است که شیعه به پیروى از رسول خدا صلى الله علیه و آله مىپیماید. بنابراین، سزاوار است روایات یاد شده را در دو بخش ذیل تدوین نماییم:
1. احادیثى که پیرامون سجده نمودن پیامبر بر زمین (اعم از خاک، سنگ و غیره) وارد شده است.
2. روایاتى که حاکى از سجده کردن آن حضرت بر اجزاء برخى گیاهان چون حصیر مىباشد.
1) سورهى احزاب، آیهى 21.
