قُلْ سیرُوا فِى الاْ َرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنْشِئُ النَّشْاَةَ الْاخِرَةَ اِنَّ اللَّهَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ.(1).
(اى پیامبر) بگو: در زمین بگردید و بنگرید چگونه [خدا] آفرینش را آغاز کرده است؟ سپس [باز ]خداست که جهان آخرت را پدید مىآورد، خداست که بر هرچیز تواناست.
از دوستان و آشنایان خداحافظى مىکنیم، از آنان حلالیّت مىطلبیم، اثاث و وسائل خود را برمىداریم. مىخواهیم به مسافرت برویم. قرآن بارها ما را به سیر و سفر دعوت کرده است:
در زمین بگردید و بنگرید چگونه (خدا) آفرینش را آغاز کرده است؟ (سپس [باز] خداست که جهان آخرت را پدید می آورد، خداست که بر هر چیز تواناست .»
از دوستان و آشنایان خداحافظی می کنیم، از آنان حلالیت می طلبیم ، اثاث و وسائل خود را برمی داریم . می خواهیم به مسافرت برویم . قرآن بارها ما را به سیر و سفر دعوت کرده است :
«در زمین بگردید و بنگرید چگونه (خدا) آفرینش را آغاز کرده است ؟»
«در زمین بگردید آنگاه بنگرید که فرجام تکذیبکنندگان چگونه بوده است؟» (انعام، 11)
«در زمین بگردید و بنگرید فرجام گناهکاران چگونه بوده است.» (نمل، 69)
**راه سبز، ص: 94@
«در زمین بگردید و بنگرید فرجام کسانى که پیشتر بوده و بیشترشان مشرک بودند چگونه بوده است.» (روم، 42)
«آیا در زمین گردش نکردهاند تا دلهایى داشته باشند که با آن بیندیشند یا گوشهایى که با آن بشنوند.» (حج، 46)
فراوان فوائدى که براى سیر و سفر و گردش و مسافرت هست، ما را گاهگاهى وامىدارد تا به مسافرت برویم.
براى ایمنى از حوادث، صدقه مىدهیم، با نام خدا و توکّل بر او حرکت مىکنیم، مىخواهیم رفت و برگشت ما 45 کیلومتر(2) و یا بیشتر از آن باشد، اسلام براى ما تخفیف ویژهاى قرار داده است؛ نمازهاى چهار رکعتى ما کوتاه (نصف) مىشود و روزه گرفتن هم از عهده ی ما (در سفر) برداشته مىشود.
اسلام با این حکم، حمایت خود را از مسافرین اعلام کرده است ولى هرگز با گناه موافق نیست، از اینرو اگر سفر، حرام باشد مانند فرار از جبهه و یا سفر بدون رضایت والدین و یا سفر براى کار حرام، مانند سرقت، هیچ تخفیفى شامل مسافر نمىشود.(3).
کم کم از اقامتگاه خود دور مىشویم، دیگر به نقطهاى رسیدهایم که دیوارهاى آنجا را نمىبینیم و صداى طبیعى اذان آنجا را نیز نمىشنویم یعنى به «حدّ ترخُّص» یا «مرز سفر» رسیدهایم(4) ، از اینجا به بعد، حکم مسافر داریم، نماز خود را شکسته مىخوانیم. و هنگام بازگشت وقتى به
**راه سبز، ص: 95@
این نقطه رسیدیم از اینجا تا اقامتگاه، حکم مسافر نداریم یعنى نمازمان را باید تمام بخوانیم.
1) سوره ی عنکبوت / آیه ی 20.
2) استفتائات / جلد 1 / صفحه 194 / سؤال 238.
3) توضیح المسائل / نماز مسافر / شرط پنجم.
4) توضیح المسائل ، نماز مسافر ، شرط هشتم.
