با فراگیرى این قاعده ی کلّى، مىتوانید تمامى مسائل این بخش را حلّ کنید، قاعده ی کلّى این است که:
1. گاهى واجب رکنى را فراموش مىکنیم. در اینجا دو صورت پیدا مىکند:
الف: وارد رکن بعدى شدهایم. در اینجا نماز – باطل است.
مثلاً رکوع را فراموش مىکنیم و پس از رفتن به سجده متوجّه مىشوم.(1).
ب: وارد رکن بعدى نشدهایم، نماز، باطل نمىشود. باید برگردیم واجب را به جا آوریم و نماز را ادامه دهیم.مثلاً رکوع را فراموش کردیم و روانه ی سجده شدیم ولى قبل از آنکه سر بر زمین بگذاریم، متوجّه شدیم، در این صورت باید برگردیم و بهطور کامل بایستیم و به رکوع و سپس به سجده برویم و نمازمان صحیح است.(2).
2. گاهى واجب غیررکنى را فراموشى مىکنیم. باز در اینجا دو شکل پیدا مىکند:
**راه سبز، ص: 90@
الف: وارد رکن بعدى شدهایم اینجا نماز، صحیح است و آن را ادامه مىدهیم. مثل آن که سوره را فراموش کرده و مشغول ذکر رکوع هستیم.(3).
ب: وارد رکن بعد نشدهایم، در اینجا نیز نماز، صحیح است برمىگردیم واجب را بجا مىآوریم و نماز را ادامه مىدهیم.(4).
با حفظ این قاعده مىتوانید وظیفه ی نمازگزار را در حالتهاى زیر مشخّص کنید:
1. سوره ی حمد را فراموش کرده و مشغول خواندن سوره ی توحید است.
2. تشهّد را فراموش کرده و مشغول سلام دادن است.
3. دو سجده را فراموش کرده و تشهّد بعد از آن را بجا مىآورد.
1) توضیح المسائل مسأله ی 1109.
2) توضیح المسائل / مسأله ی 1110.
3) توضیح المسائل مسأله ی 1111.
4) توضیح المسائل مسأله ی 1112.
