قرآن مجید و کتابهاى اصیل حدیث براى انسان مؤمن ارزش و عظمتى قائلند که براى چیزى در آفرینش، پس از خدا و انبیا و ائمه، به این اندازه ارزش قائل نیستند.
مؤمن ماه آسمان حیات، خورشید عالم معنى، و نور زمین و آسمان است.
قال النبى صلى الله علیه و آله: مثل المؤمن عند الله کمثل ملک مقرب، و ان المؤمن اعلى عند الله من ملک مقرب(1).
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: مؤمن نزد خداوند همانند ملک مقرب است، و به حقیقت که مؤمن نزد خداى بزرگ از ملک مقرب بالاتر است.
ان رسول الله صلى الله علیه و آله نظر الى الکعبة فقال: مرحبا بالبیت ما اعظمک و ما اعظم حرمتک على الله! و الله للمؤمن اعظم حرمة منک لان الله حرم منک واحدة و من المؤمن ثلاثة: ماله و دمه و ان یظن به ظن السوء(2).
در روایت آمده که رسول خدا صلى الله علیه و آله به کعبه نظر فرمود و این چنین به خانهى حق خطاب کرد: آفرین به بیت الهى، چه عظیم است قدر و منزلت تو و حرمتى که نزد خدا دارى! به خدا قسم مؤمن احترامى عظیمتر از تو دارد، چرا که خداوند براى تو یک حرمت قرار داد
**سیماى نماز، ص: 68@
و براى مؤمن سه حرمت: حرمت در مال و در خون و در آبرو که نباید به او گمان بد برد.
قال الصادق علیهالسلام: المؤمن اعظم حرمة من الکعبة(3).
امام صادق علیهالسلام فرمود: مؤمن حرمتى بزرگتر از کعبه دارد.
این چنین انسانهاى والا و با عظمتى داراى خصوصیات و ویژگىهایى هستند که نشان دهندهى اعتقاد آنان به خدا و قیامت و بیان کنندهى طهارت ظاهر و باطن آنهاست.
قرآن و روایات به خصوصیات و نشانههاى مردم مؤمن اشاره دارند تا از جهتى چهرهى ملکوتى آنان را به جامعهى انسانى بشناسانند و از جهت دیگر، درس و پندى براى مردم باشد تا آن نشانهها را در وجود خود تحقق بخشند.
در میان نشانهها و خصوصیات مردم مؤمن نماز جایگاه مخصوصى دارد و شاید بتوان گفت نماز در رأس تمام خصوصیات مردم مؤمن پس از ایمان به خدا و روز قیامت است. این رساله اگر بخواهد از هر آیه و روایتى فقط قسمت مربوط به نمازش را بیاورد، شاید از چهرهى زیباى آیه و روایت بکاهد. به ناچار آیات و روایاتى که در آنها ذکرى از نماز به عنوان نشانهى مردم مؤمن آمده تمامش را نقل مىکند تا علاوه بر توجه به نماز به سایر خصوصیات مردم مؤمن نیز توجه شود.
در این قسمت، تذکر این نکته ضرورى به نظر مىرسد که به خاطر مفصل نشدن رساله از ذکر اصل آیات و روایات خوددارى مىکنم و تنها ترجمهى آیات و روایات را در معرض تماشاى خوانندگان مىگذارم.
**سیماى نماز، ص: 69@
1) جامعالأخبار: 85، فصل 41؛ بحارالأنوار: 10 / 367، باب 20، حدیث 6 (با کمى اختلاف).
2) مشکاة الأنوار: 78، فصل 4؛ بحارالأنوار: 71، 64، الأخبار، حدیث 39.
3) الخصال: 1 / 27، حدیث 95؛ بحارالأنوار:65 / 16، باب 15، حدیث 20.
