قدیمى ترین عبادتى که در تمامى ادیان گذشته سابقه حضور دارد نماز است.
اینک به نمونه هایى که در روایات به آن اشاره شده است مى پردازیم:
نماز حضرت آدم علیه السلام:
از صحف ادریس نقل شده که در نخستین اقامت حضرت آدم و حوا در زمین، خداوند، نماز عصر و مغرب و عشا را مجموعاً 50 رکعت به حضرت آدم واجب کرد.
نماز حضرت شیث علیه السلام:
وقتى حضرت آدم وفات یافت، حضرت شیث او را غسل داد و بر وى نماز خواند، همانند نمازهاى امروزه ما.
نماز حضرت ادریس علیه السلام:
به فرموده حضرت امام صادق علیه السلام، مسجد سهله خانه حضرت ادریس بوده که آن حضرت در آن خیاطى مى کرده و نماز مى خوانده است.
نماز حضرت نوح علیه السلام:
کشتى حضرت نوح داراى در و پنجره هایى بود که از آن نور خورشید به داخل منعکس مى شد و از این طریق وقت نماز را تشخیص مى دادند.
نماز حضرت صالح علیه السلام:
وقتى که قوم ثمود از حضرت صالح خواستند که به عنوان نشانه پیامبرى ناقه اى را که حامله باشد از دل کوه بیرون بیاورد حضرت به پاخواست؛ دو رکعت نماز خواند و سر به سجده نهاد و تضرع کرد. قبل از این که سر از سجده بردارد به امر خدا ناقه اى با همان خصوصیات از دل کوه بیرون آمد.
نماز حضرت ابراهیم علیه السلام:
حضرت ابراهیم بعد از قرار دادن همسر و فرزند خویش در کنار کعبه چنین گفت: «خدایا! خاندان خود را در سرزمین حاصلخیز و در کنار خانه ات ترک نمودم تا نماز به پا دارند، پس دل هاى مردم را در گرو آنان قرار بده.»
نماز حضرت اسماعیل علیه السلام:
قرآن کریم، حضرت اسماعیل را از این جهت مورد ستایش قرار مى دهد که خاندانش را به نماز توصیه مى فرمود.
نمازهاى حضرت اسحاق، حضرت یعقوب و حضرت لوط علیهم السلام:
قرآن کریم درباره این پیامبران الهى مى فرماید: «ما آنان را پیشوایانى قرار دادیم که مردم را به مکتب ما هدایت مى کنند؛ ما به آنان انجام نیکى ها و اقامه نماز و اداى زکات را الهام نمودیم.»
نماز حضرت شعیب علیه السلام:
بت پرستان زمانِ آن حضرت در برابر دعوت او به پرستش خداوند یکتا مى گفتند: «آیا نماز تو فرمان مى دهد ما آن چه را پدرانمان مى پرستیدند رها نماییم.»
نماز حضرت موسى علیه السلام:
وقتى موسى به کوه طور آمد و پیام رسالت را دریافت کرد و مأمور به بیرون آوردن کفش و رعایت احترام آن مکان مقدس گردید؛ خداوند متعال به او فرمود: من خداى یکتایم پس مرا عبادت کن و نماز را به پا دار!
نماز حضرت لقمان علیه السلام:
حضرت لقمان ضمن نصایح حکیمانه به فرزندش مى فرماید: اى فرزندم نماز را به پا دار!
نماز حضرت داود علیه السلام:
حضرت داود یک روز در هفته را به عبادت مى پرداخت؛ در آن روز به دور از مردم و در محراب خود به نماز ایستاد.
نماز حضرت سلیمان علیه السلام:
حضرت سلیمان نماز صبح را در شام و نماز ظهر همان روز را در فارس مى گزارد.
نماز حضرت زکریا علیه السلام:
در حالى که زکریا در حال نماز بود ملائکه بشارت تولد عیسى علیه السلام را از سوى خداوند به او دادند.
نماز حضرت ایوب علیه السلام:
وقتى خداوند شیطان را بر اموال حضرت ایوب مسلط کرد، شیطان یک روز در لباس چوپانى ظاهر شد و به کنار ایوب، که در حال نماز خواندن بود آمد و بعد از نماز به وى گفت: مى دانى خدا با شترانت چه کرد؟ حضرت ایوب فرمود: مال من نبود. مال خودش بود. و او صاحب اختیار است و هر وقت بخواهد مى ستاند.
نماز حضرت خضرعلیه السلام:
على بن ابراهیم مى گوید: پدرم در یکى از سفرهایش در مسجد کوفه حضرت خضر را دیده که در جاى جاى مسجد نماز مى خوانده است.
نماز حضرت ذوالکفل علیه السلام:
آن حضرت مأمور شده بود که قوم خود را به جهاد با ظالمین فرا خواند؛ اما قوم او گفتند: از خدا بخواه ما را از این تکلیف معاف بفرماید. آن حضرت به پا خاست و نمازى اقامه کرد…
با استشهاد به موارد بالا مى فهمیم که نماز و زکات فقط براى دین اسلام نبوده و نیست بلکه براى همه ادیان الهى بوده و پیامبران سفارش کننده به این دو امر مهم بوده اند. همان طورى که اسلام به نماز توجه خاصى دارد و براى آن شرایط و آدابى بیان کرده است تا ارتباط میان خدا و خلق تقویت گردد، به زکات هم توجه خاصى نموده و برنامه ها و قوانینى درباره آن وضع کرده است تا وضع مادى اجتماع رونق داشته باشد و ترقى کند و مصالح فردى و اجتماعى محفوظ بماند.
با توجه به مسئله زکات که در اسلام وضع گردیده است به این نتیجه مى رسیم که اسلام فقط دین مسجد و نماز که گاهى دشمنان اسلام آن را به این عبارت متهم مى سازند و آن چه از اهانت که خود به آن شایسته اند به اسلام نسبت مى دهند، نیست؛ بلکه در قرآن کریم مشاهده مى کنیم که زکات با نماز در آیات فراوانى دنبال هم ذکر گردیده است، براى نمونه «آنان که در نماز خاشع و آنان که از لغو مى پرهیزند و آنان که زکات مى دهند.»(1).
1) مؤمنون، آیات 4-1.
