63 – محمد بن سنان از مفضل روایت مىکند که گفت: شنیدم از مولایم امام صادق علیهالسلام که فرمود: «کان فیما ناجى الله عزوجل به موسى بن عمران علیهالسلام أن قال له: یا ابنعمران کذب من زعم أنه یحبنى فاذا جنه اللیل نام عنى، ألیس کل محب یحب خلوة حبیبه؟ها أنا ذا یا ابنعمران مطلع على أحبائى اذا جنهم اللیل حولت أبصارهم فى قلوبهم، و مثلت عقوبتى بین أعینهم، یخاطبونى عن المشاهدة، و یکلمونى عن الحضور، یا ابنعمران هب لى من قلبک الخشوع و من بدنک الخضوع و من عینیک الدموع فى ظلم اللیل، و ادعنى فانک تجدنى قریبا مجیبا»؛ یعنى وقتى موسى بن عمران علیهالسلام با خداوند در حال مناجات بود خداوند خطاب به وى فرمود: اى پسر عمران! دروغ مىگوید آن که مدعى محبت من است ولى وقتى شب او را فرا رسد مىخوابد، آیا مگر هر عاشقى خلوت با معشوقش را دوست ندارد؟ هان اى پسر عمران! این منم که بر
**سیماى متهجدین، ص: 99@
دوستانم مطلعم. چون شب آنان را فرا گیرد چشم دلشان را دگرگون مىسازم و عقوبتم را در مقابل دیدگانشان مجسم مىسازم؛ بدان گونه که از راه شهود و رویارویى با من به مخاطبه مىپردازند و حضورا با من به گفتگو مىنشینند.اى پسر عمران! قلبى خاشع و تنى متواضع و اشکى ریزان به من اختصاص ده و در ظلمت شب مرا بخوان که مرا نزدیک و اجابت کننده خواهى یافت.(1).
64 – حسین بن على بن فضال از ثعلبة بن میمون از على بن عبدالعزیز روایت مىکند که امام باقر علیهالسلام فرمود: «ألا أخبرک بأصل الاسلام و فرعه و ذروته و سنامه»؛ آیا ریشه و شاخه و بلندترین قله اسلام را به تو معرفى کنم؟ عرض کردم: بلى فدایت شوم، فرمود: «أصله الصلاة، و فرعه الزکاة، و ذروته و سنامه الجهاد فى سبیل الله، ألا أخبرک بأبواب الخیر؟ الصوم جنة و الصدقه تخط الخطیئة، و قیام الرجل فى جوف اللیل یناجى ربه، ثم تلا «تتجافى جنوبهم عن المضاجع یدعون ربهم خوفا و طمعا و مما رزقناهم ینفقون»؛ یعنى ریشهاش نماز است و شاخهاش زکات و قله مرتفعش جهاد است. آیا مىخواهى تمام ابواب خیر را به تو معرفى کنم؟ روزه سپرى است در مقابل آتش و صدقه محوکننده گناه است و برخاستن انسان در دل شب او را به یاد خدا مىاندازد. سپس آیه 16 از سوره مبارکه سجده را تلاوت فرمود.(2).
65 – ابىسعید خدرى از پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم روایت کرده که آن حضرت فرمود: «اذا أیقظ الرجل أهله من اللیل و صلیا کتبا من الذاکرین الله کثیرا و الذاکرات»؛ یعنى وقتى مردى همسرش را از خواب بیدار کرده و با هم به نماز بایستند خداوند ایشان را از جملهى مردان و زنانى مىنویسد که بسیار خداى را ذکر گفتهاند.(3).
**سیماى متهجدین، ص: 100@
66 – احمد بن حسن قطان از احمد بن یحیى بن زکریا از بکر بن عبدالله بن حبیب از تمیم بن بهلول از أبىمعاویه از أعمش از امام صادق علیهالسلام در روایتى طولانى که در آن از ائمه و علایم امامت سخن به میان آمده، نقل کرده که فرمود: «و دینهم الورع و العفة و الصدق و الصلاح و الاجتهاد، و أداء الأمانة الى البر و الفاجر و طول السجود، و قیام اللیل و اجتناب المحارم و انتظار الفرج بالصبر و حسن الصحبة و حسن الجوار.(4)»؛ روش آنان پرهیزکارى و پاکدامنى و راستى و صلاح و تلاش و بازگرداندن امانت چه حساب آن شخص نیکوکار باشد یا فاجر و طول سجده و شب زندهدارى و پرهیز از محارم، انتظار فرج به همراه شکیبایى و حسن همسایگى و مصاحبت است.
1) امالى صدوق صص 214 و 215.
2) محاسن ص 289.
3) مجمع البیان ج 8 ص 358 ذیل آیه شریفه 35 از سوره مبارکه احزاب.
4) خصال ج 2 ص 79.
