«لقمان»، آن مرد فرزانه و جامعهساز، فرزندش را در کنار فراخوان به توحید و تقوا و ایمان و اخلاص و دادگرى و آزادمنشى و هشدار از شرک و ظلم و خودخواهى و نقض حقوق بشر، به نماز و نیایش و به نظارت ملى و پاسداشت حقوق و کرامت انسان سفارش مىکند.
قرآن در گزارش از سفارش حکیمانهى او چنین آورده است:
«و اذ قال لقمان لابنه و هو یعظه یا بنى لا تشرک بالله ان الشرک لظلم عظیم – یا بنى انها ان تکن مثقال حبة من خردل فتکن فى صخرة أو فى السماوات أو فى الأرض یأت بها الله ان الله لطیف خبیر –
یا بنى أقم الصلوة وأمر بالمعروف و انه عن المنکر و اصبر على ما أصابک ان ذلک من عزم الأمور – و لا تصعر خدک للناس و لا تمش فى الأرض مرحا ان الله لا یحب کل مختال فخور –
و اقصد فى مشیک و اغضض من صوتک ان أنکر الأصوات لصوت الحمیر-» (1).
و هنگامى را به یاد آور که «لقمان» به پسرش – در حالى که او را پند و اندرز مىداد – چنین گفت: هان اى پسرک من! هرگز به خدا شرک مورز، که شرک به او، بیدادى است سهمگین.
پسرکم! بىگمان آن کارى که انسان در زندگى خویش انجام مىدهد اگر هموزن دانهى خردلى باشد، و در درون سنگى سخت یا در گوشهاى از آسمانها یا در نقطهاى دور افتاده از زمین نهفته باشد، خدا آن را براى حساب و پاداش و کیفر
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 53@
مىآورد؛ چرا که خدا سخت دقیق و آگاه است.
پسرکم! نماز را به پادار، و به کار پسندیده فرمان ده و از کار ناپسند و ناروا باز دار، و در برابر آنچه به تو مىرسد شکیبایى پیشه ساز؛ بىتردید اینها از کارهایى است که انجام همارهى آنها خواسته شده است.
و از مردم به ناز و نخوت چهرهات را بر متاب؛ و با سرمستى و خودخواهى در زمین راه مرو، چرا که خدا هیچ خودپسند و فخر فروشى را دوست نمىدارد…
1) لقمان / آیههاى 13 – 18.