اقتدا کردن و پیوستن به نماز جماعت حالتهاى مختلفى دارد که با کمى دقّت مىتوان آنها را فراگرفت.
– اگر امام جماعت رکعت اول نماز را مىخواند اقتدا کردن به او، دو صورت پیدا مىکند:
الف: امام جماعت، ایستاده و مشغول خواندن حمد و سوره است.
براى اقتدا کردن به او ابتدا نیّت مىکنیم سپس تکبیرةالاحرام را با آرامشِ بدن مىگوییم، حمد و سوره را نمىخوانیم و بقیّه ی اعمال را همراه او انجام مىدهیم.
ب: امام جماعت در رکوع است.
براى اقتدا کردن به او ابتدا نیّت مىکنیم آنگاه تکبیرةالاحرام را با آرامشِ بدن مىگوییم سپس به رکوع مىرویم و ذکر رکوع را نیز با آرامش مىگوییم آن را یک رکعت به حساب مىآوریم و بقیّه ی نماز را همراه امام جماعت انجام مىدهیم.
-اگر امام جماعت رکعت دوم نماز را مىخواند باز هم اقتدا کردن به او دو صورت پیدا مىکند:
الف: امام جماعت، ایستاده و مشغول خواندن حمد و سوره و یا قنوت است.
براى اقتدا کردن، ابتدا نیّت مىکنیم سپس تکبیرةالاحرام را با آرامشِ بدن مىگوییم؛ اگر امام جماعت حمد و سوره را مىخواند، ساکت
**راه سبز، ص: 104@
مىمانیم آنگاه قنوت را همراه امام مىخوانیم و رکوع و دو سجده را با او به جاى مىآوریم سپس وقتى امام، تشهّد مىخواند، بنابر احتیاط واجب به صورت نیمخیز مىنشینیم.
[تا اینجا یک رکعت نمازخواندهایم]
حال چنین عمل مىکنیم:
اگر نماز امام جماعت، دو رکعتى است برمىخیزیم و بقیّه ی نماز را خودمان مىخوانیم.
– اگر نماز امام جماعت، سه یا چهار رکعتى است همراه او برمىخیزیم وقتى امام، مشغول خواندن تسبیحات اربعه است، آهسته حمد و سوره و قنوت (و اگر وقت، کافى نبود حمد و سوره و اگر وقت محدودتر بود فقط سوره ی حمد) را مىخوانیم، آنگاه همراه با امام جماعت به رکوع و سجده مىرویم.
[تا اینجا یک رکعت نمازخواندهایم]
از اینجا به بعد چنین انجام مىدهیم:
– اگر نماز امام جماعت، سه رکعتى است همراه او تشهّد را مىخوانیم آنگاه:
الف: اگر نماز ما دورکعتى بود همراه با امام جماعت سلام نماز را مىخوانیم و نماز را به پایان مىبریم.
ب: اگر نماز ما سه یا چهار رکعتى بود برمىخیزیم و بقیّه ی نماز را خودمان مىخوانیم.
– اگر نماز امام جماعت،چهار رکعتى بود، امام جماعت پس از سجده براى انجام رکعت چهارم برمىخیزد ولى ما مىنشینیم و تشهّد نماز را مىخوانیم.
آنگاه:
**راه سبز، ص: 105@
الف: اگر نماز ما دو رکعتى بود، سلام نماز را هم مىخوانیم و نماز را به پایان مىبریم.
ب: اگر نماز ما سه یا چهار رکعتى بود برمىخیزیم، تسبیحات اربعه را مثلِ همیشه سه بار (و اگر وقت، کافى نبود یک بار) مىخوانیم آنگاه با امام، رکوع و سجود را انجام مىدهیم.
[تا اینجا سه رکعت نماز خواندهایم]
– اگر نماز ما سه رکعتى بود همراه امام، تشهّد و سلام را مىخوانیم و نمازمان را به پایان مىبریم.
– اگر نماز ما چهاررکعتى بود مىتوانیم نیمخیز بنشینیم پس از تمام شدن تشهّد و سلام برخیزیم و نمازمان را ادامه دهیم و اگر نخواستیم مىتوانیم پس از به جا آوردن سجده بلافاصله برخیزیم و نمازمان را ادامه دهیم.
ب: امام جماعت در حال انجام رکوع رکعت دوم است:
براى اقتدا به او ابتدا نیّت مىکنیم سپس تکبیرةالاحرام را با آرامشِ بدن مىگوییم آنگاه به رکوع مىرویم، ذکر رکوع را نیز با آرامش مىگوییم آن را یک رکعت به حساب مىآوریم و بقیّه ی نماز را (به همان شیوهاى که در قسمت الف گفتیم) به جا مىآوریم.
– اگر امام جماعت رکعت سوم یا چهارم نماز را به جا مىآورد در اینجا هم اقتدا کردن به او دو صورت پیدا مىکند:
الف: امام جماعت ایستاده و مشغول خواندن تسبیحات اربعه است.
براى اقتدا کردن باید ابتدا وقت را بسنجیم چنانچه براى خواندن حمد و سوره (و یا حمدِ تنها) وقت داریم مىتوانیم اقتدا کنیم ولى اگر وقت، کافى نیست بنابر احتیاط واجب باید صبر کنیم تا امام جماعت به رکوع رود آنگاه به او اقتدا کنیم.
**راه سبز، ص: 106@
اگر وقت، کافى بود براى اقتدا کردن ابتدا نیّت مىکنیم سپس تکبیرةالاحرام را با آرامشِ بدن مىگوییم آنگاه حمد و سوره (و اگر وقت، کم بود حمد را) آهسته مىخوانیم سپس همراه با امام جماعت به رکوع مىرویم و نماز را ادامه مىدهیم (ادامه ی نماز را مىتوان از آنچه که قبلاً گفته شد به دست آورد و یا به توضیح المسائل مراجعه کرد.)
ب: امام جماعت در حال رکوع رکعت سوم یا چهارم است.
براى اقتدا کردن ابتدا نیّت مىکنیم سپس تکبیرةالاحرام را با آرامش بدن مىگوییم آنگاه به رکوع مىرویم و ذکر رکوع را نیز با آرامش مىگوییم، آن را یک رکعت به حساب مىآوریم و نماز را با امام جماعت ادامه مىدهیم. (کیفیت ادامه ی نماز مثل قسمت الف مىباشد.)(1).
**راه سبز، ص: 107@
1) تحریرالوسیله / جلد 1 / صفحه 271 و 272 / مسأله ی 6،5 و 8.
