تحول عقلانى و شناختى نوجوان منجر به پیدایش توانایى براى افکار منطقىِ «انتزاعى»(1) مىشود. که پیاژه آن را تفکر عملیات صورى (2) خوانده است. شروع آن در اوایل نوجوانى در حدود سن 11 و 12 سالگى و اوج آن در اواخر نوجوانى، یعنى زمانى که شخص قادر به فرضیه سازى و استنتاج است، رخ مىدهد و از واقعیتها و اطلاعات کوچک به مفهومى کلى مىرسد. در این دوره تفکر، محدود به محیط بلافصل و عینى نیست، بلکه به دنیاى بزرگتر و پیچیدهتر رابطه دارد.
**راهبردهاى روانشناختى تبلیغ، ص: 32@
پیاژه عقیده دارد که هوش از تعامل بین ارگانیزم در حال «رشد» و محیط در حال «تغییر» بوجود مىآید. در اواخر نوجوانى ساختمان عصبى نوجوان کامل مىشود و شخص بهطور یکپارچه با محیط متغیر سازگار مىشود.
از سوى دیگر، تحولات «اخلاقى» نیز مقارن با تحولات «شناختى» در جلوههاى مختلف بروز مىکند. نوجوان با جریانات بشر دوستانه، اصول اخلاقى، احکام دینى و ارزشهاى جهانى سر و کار دارد، حدود تفکر صورى و توانایى قضاوت اخلاقى از نظر نوجوان مشخص نیست. معهذا فقط معدودى از افراد به ظرفیت کامل خود از این نظر دست مىیابند.
1) Abstract.
2) Formal operation.
