معلوم است که امیرالمؤمنین علیهالسلام اعبد مردم بود بعد از رسول خدا صلى الله علیه و آله. در لیلة الهریر از آن بزرگوار پانصد تکبیر شنیدند و در هر تکبیرى گردن یک کافر را مىزد و احرام براى نافله مىبست در جنگ صفین مراقب زوال بود ابن عباس گفت: در این حالت چه وقت نماز است؟ فرمود: ما این مقاتله را براى نماز مىکنیم. در غزوه خندق وقتى که آن بزرگوار رفت مقابل عمرو بن عبدود، پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود: لقد برز الاسلام کله على الکفر کله. حتى عمر گفت: لولا سیفه لما قام عمود الاسلام. در همین غزوه بود که پیغمبر صلى الله علیه و آله فرمود: ضربة على یوم الخندق افضل من عبادته امتى و بعضى نقل کردهاند که فرمودند: افضل من عبادة الثقلین. ملاحظه کنید یک دست بلند کردن و فرود آوردن آن بزرگوار افضل از عبادت جن و انس بود چون که على فقط براى رضاى خدا او را کشت و اگر على علیهالسلام به میدان او نمىرفت کسى دیگر جرئت
**زاد المتقین یا معراج المومنین، ص: 178@
نداشت در مقابل عمرو برود و اگر على علیهالسلام او را نمىکشت اسلام باقى نمىماند.
بلى على علیهالسلام اینجا به کشتن عمرو اسلام را حفظ کرد و در روزى که در خانهاش آمدند و در را آتش زدند به صبر کردن اسلام را حفظ کرد وقتى دانستند على علیهالسلام مامور به صبر است ریسمان به گردن شریفش انداختند و او را به طرف مسجد بردند. یهودى نظر به على علیهالسلام کرد که آرام است و صبر مىکند اسلام اختیار کرد چون شجاعت على را مىدانست و لکن آخرالامر محاسنش را به خون سرش خضاب نمودند و سرش را تا موضع سجده دو قسمت کردند. جبرئیل میان زمین و آسمان ندا کرد: تهدمت و الله ارکان الهدى تا آنجائى که فرمود: قتل ابن عم المصطفى قتله اشقى الاشقیاء. این صدا به جوانب کوفه منتشر گردید مردم از خانهها بیرون دویدند صداى وا اماما وا علیا بلند بود آمدند در مسجد، على علیهالسلام را با فرق شکافته دیدند. هاتفى را شنیدند مىگفت:
بنفسى و مالى ثم اهلى و اسرتى
فداء لمن اضحى قتیل بن ملجم
**زاد المتقین یا معراج المومنین، ص: 179@
على امیرالمومنین و من بکت
لمقتله البطحاء و اکناف زمزم
شهید کردند آن امام به حق ناطق را.