ب. افزون بر این، تعبیر زیباى آن حضرت در مورد نماز و نیایش بیانگر یک حقیقت بزرگ تربیتى و عرفانى است، چرا که همان سان که با چشم سر مىتوان مظاهر زیباى آفرینش و پدیدههاى گوناگون و شگفتانگیز آن را دید و به حقیقت راه یافت، به وسیلهى نماز و نیایش ناب نیز مىتوان به جهان معنا روى آورد و در جستجوى معشوق و محبوب، روح را به پرواز در آورد و سفرهاى معنوى نمود.
و نیز آن پیشواى توحید و پروا در سخن و منش زیباى خود، نماز و نیایش را به عنوان محبوبترین کارها مىنگریست و مىفرمود:
«أحب الأعمال الى الله الصلوة لوقتها،
ثم بر الوالدین، ثم الجهاد فى سبیل الله؛» (1).
محبوبترین و ارزشمندترین کارها در پیشگاه خدا، این سه کار است:
1. نماز و نیایش به هنگامهى فرارسیدن زمان و فرصت آن،
2. آن گاه نیکى نمودن به پدر و مادر،
3. سپس تلاش در راه خداپسندانه.
جالب است که پیامبر در این بیان ارزشمندش، نماز و نیایش ناب و عارفانه را پیش از رعایت حقوق و حرمت پدر و مادر، و پیش از تلاش و کوشش در راه خدا و کارهاى خداپسندانه بیان مىکند، که به
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 108@
باور ما نشانگر موقعیت والا و جایگاه پرفراز نماز و نیایش و نقش سازندهى رابطهى دوستانه با سرچشمهى هستى است.
چرا که تلاش و فداکارى در راه خدا با آن همهى عظمت و نقش در زندگى بشر، و نیز پدر و مادر با آن جایگاه بلندى که دارند، و آموزههاى دینى، رضایت خدا را در گرو رضایت آنان مىداند، باید نماز از نظر موقعیت و جایگاه تا چه اندازه مهمتر و برتر باشد، که در سخن فرزانهترین پیامبران خدا پیش از آن دو قرار گیرد؟
1) صحیح بخارى / ج 3 / ص 200؛ مسند احمد / ج 1 / ص 439؛ کنز العمال / ج 7 / ص 285 / ش 18897؛ نهج الفصاحة / ج 2 / ص 1021.
