این، سخن ارزشمند امام رضا در وصف شیعیان و در مورد نماز و نیایش و شرایط آن، اینک به داستانى از سیره و منش آن حضرت در این مورد بنگرید که چنین آوردهاند:
گروه صابئان، از گروههاى مذهبى پیش از اسلام است، که از نظر باور و رفتار چیزى در میانهى یهودیان و مسیحیان بود. این گروه در قرآن هم با همین نام و عنوان آمده است.
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 146@
این فرقهى مذهبى، به یحیى علیهالسلام گرایش ویژهاى نشان مىداد، و بر اثر تحریف مفاهیم و معارف پیامبران، براى ستارگان نیز در تدبیر جهان و انسان، نقشى قائل بود، و نماز و مراسم ویژهاى براى خود داشت.
این فرقه، رهبرى دانشمند و دانشور، اما مغرور و خودخواه داشت، که بارها با امام رضا در مورد اسلام و مذهب اهل بیت و درستى آن گفتگو کرد، اما حقیقت را نپذیرفت و در برابر آن، سر ادب و فروتنى فرود نیاورد.
در یکى از نشستهاى علمى و دینى، امام رضا بحث دقیق و روشنگرى بر درستى اسلام طرح نمود، و دلیلها و برهانهایى آورد که قلب پیشواى آن فرقه، به تدریج در برابر منطق آن حضرت نرم شد و گفت: اینک احساس مىکنم که دلم در برابر اندیشه و سخن شما نرم شده و حاضرم مذهب شما خاندان پیامبر را بپذیرم؛ «الان لان قلبى؛»
درست در همین لحظات حساس، صداى اذان بلند شد، و امام رضا علیهالسلام با طنین صداى دلنواز اذان و اعلام یکتایى و شکوه خدا، برخاست و براى نماز و نیایش، خدانگهدار گفت.
گروهى گفتند: پسر پیامبر! فرصت حساسى است،کمتر چنین فرصتى پیش مىآید، و از آن حضرت تقاضاى ادامهى نشست و بحث را نمودند، اما امام رضا فرمود: نخست نماز و یاد خدا و آن گاه دیگر امور و شئون دین او!
آن مرد دانشور و نیک اندیش هنگامى که این تعهد دینى و این ظرافت فکرى و عملى را از امام رضا علیهالسلام در رابطهى با خدا و نماز و
**زلال جارى نماز و نیایش در آیینهى قرآن و روایات، ص: 147@
نیایش دید، شیفتگى و عشق وى به اندیشه و مذهب و منش آن حضرت بیشتر شد و پس از خواندن نماز، گفتگوى خود با آن بزرگوار را کافى شمرد و از پى آن هم ایمان آورد و به راه آمد. (1).
1) یکصد و چهارده نکته دربارهى نماز / ص 21.