یکى از آثار مهم تربیتى نماز، خصوصاً نماز جماعت، این است که روحیه انسان را تقویت مى کند و او را در مقابل سختى ها مقاوم مى گرداند.
اگر انسان بداند و یقین داشته باشد که هر قدرتى در برابر قدرت نامحدود لایزال الهى ناچیز است؛ وقتى خود را به وسیله نماز با خداوند قادر متعال مرتبط مى کند و متوجه است که با منبع قادر و توانایى سخن مى گوید، روحیه اش به طور محسوسى تقویت شده و در برابر دیگران و نیز ناملایمات احساس ضعف نمى کند.
لذا قطعاً وقتى سیدالشهداعلیه السلام در حالت جنگ و عرصه پیکار، نماز خوف را به جماعت خواند، مى دانست تأثیر روحى و روانى بسیار مثبتى در مجاهدان راه خدا از نظر هماهنگى و اتحاد در هدف و تأثیر منفى در دشمنان از نظر مشاهده اهتمام و تصمیم مسلمین به وظایف خود حتى در میدان جنگ دارد.
بنابراین کسانى که مى پندارند اصرار و تأکید زیاد درباره نماز یک نوع سختگیرى محسوب مى شود و شاید در موقع جنگ جان بسیارى از رزمندگان را به خطر اندازد! نمى دانند که معمولاً انسان در این حالات بیش از هر چیز نیاز به تقویت روحیه دارد، و اگر ترس و وحشت و ضعف روحیه بر او غلبه کند، شکست او تقریباً قطعى خواهد بود. چه عملى بهتر از نماز و پیوند با خدایى که فرمانش در تمام جهان هستى نافذ است و همه چیز در برابر اراده او سهل و آسان است و مى تواند روحیه سربازان مجاهد یا کسانى را که مواجه با خطرى شده اند تقویت کند!
نماز ظهر عاشورا چنین تأثیر عمیقى بر یاران امام علیه السلام گذاشت؛ و هر چند آن ها مردان خدا بودند، اما در تجدید و تقویت روحیه آن ها خیلى مؤثر بود.
