نماز جمعه آن است که ظهر جمعه مسلمانان هر منطقه (تا شعاع 6 کیلومترى) دور هم جمع شوند و با هم نماز گزارند. در این نماز نخست امام جماعت در برابر حاضران مىایستد و پس از ستایش الهى، با استفاده از قرآن و حدیث، و خواندن حداقل یک سوره از قرآن و توضیح آن، دربارهى تعالیم اسلام و مسائل اجتماعى امت اسلامى همه با هم به نماز مىایستند و مثل نماز صبح، دو رکعت به جماعت نماز مىگزارند. در حقیقت دو سخنرانى قبل از نماز به جاى دو رکعت نماز حساب مىشود.
هر جا زمامدار عادل حکومت داشته باشد، در قلمرو حکومت او باید نماز جمعه برگزار شود و هر جا نمایندهى او حضور داشته باشد باید وى امامت نماز جمعه را شخصا بر عهده گیرد یا کسى را به جاى خود به این سمت بگمارد. در این صورت همین که صداى اذان نماز جمعه بلند شد همه باید دست از کار بکشند و در محل نماز حاضر شوند:
«یا ایها الذین آمنوا اذا نودى للصلوة من یوم الجمعة فاسعوا الى ذکر الله و ذروا البیع، ذلکم خیر لکم ان کنتم تعلمون»(1).
**سرود یکتاپرستى، ص: 131@
«اى مسلمانان، وقتى بانگ نماز جمعه برخاست، شتابان براى یاد خدا (نماز) بروید و خرید و فروش را زمین بگذارید. اگر دانسته باشید، آن براى شما بهتر است.»
پس از آنکه نماز تمام شد هر کس مىتواند پى کار خود برود:
«فاذا قضیت الصلوة فانتشروا فى الارض و ابتغوا من فضل الله و اذکروا الله کثیرا لعلکم تفلحون»(2).
«پس از آنکه نماز برگزار شد در زمین پراکنده شوید و به دنبال بخشش الهى بروید و زیاده به یاد خدا باشید؛ شاید که رستگار شوید.»
اگر حکومت به دست زمامدار عادل نباشد، یا عدهاى از مسلمانها در جایى زندگى مىکنند که نمایندهى حکومت امام عادل در آنجا نیست، بهتر است از میان خودشان یک فرد شایسته را که از عهدهى دو سخنرانى پیش از نماز برآید انتخاب کنند و نماز جمعه بگزارند؛ وگرنه مىتوانند نماز ظهر را به صورت عادى بخوانند.
1) سورهى جمعه، آیهى 9.
2) سورهى جمعه، آیهى 10.