نقش تصمیم و اراده در سازندگى شخصیت بشر، و در قالبگیرى آرزوها و رساندن انسان به اهداف مطلوب، جاى هیچ نوع گفتگو نیست، و سازندگان اجتماع در هر عصر و دورهاى، دارندگان ارادههاى قوى و استوارى مىباشند که کوچکترین ضعف و خللى در
**سیرى در اسرار نماز، ص: 26@
ارادهها و تصمیمات آنان نفوذ نکرده باشد، بهترین روش تمرین عملى براى تقویت اراده و تصمیم، انجام کارهاى مخالف تمایلات نفسانى است و براى تأمین این هدف، بهترین برنامه، همان نماز است که شبانه روز پنج بار صورت مىگیرد و یک فرد نفس انسانى را برخلاف تمنیات خود، وامیدارد.
انسان نمازگزار صبح زود از بستر گرم و نرم، خود را بیرون مىکشد و روح و جسم خود را با وضو و شستشوى دست و صورت و مسح پاها، همزمان با وزش نسیمهاى ملایم بامدادى، طراوت و شادابى مىبخشد سپس رو به قبله، و در برابر یک نیروى لایزال سرمدى، که جانبخش تمام موجودات و هستىها است مىایستد، و زبان به شکرگزارى و ثناخوانى و ستایش به درگاه او باز مىکند و آغاز دمیدن صبح را که مبدء فعالیتهاى روزانه است با یک عمل روحانى و معنوى عطر آگین مىسازد و اراده خود را با انجام چنین عملى پاک و روحانى، که به ظاهر مخالف خواستههاى حیوانى و شهوانى طبع بشرى مىباشد، تقویت و استحکام مىبخشد با این عمل مثبت ناخودآگاه به خویشتن تلقین مى کند:
که من توانائى آن را دارم هر آنچه را که مخالف طبع و میل من است انجام دهم و در زندگى روزانه مى توانم برخلاف خواهشهاى میلى گام بردارم پس شخصى نیرومند و توانایم.
و با پایان رساندن نماز با کلمه… السلام علینا و على عباد الله الصالحین «درود بر ما و بر بندگان نیکوکار و شایسته خدا باد!» و امثال این چنین
**سیرى در اسرار نماز، ص: 27@
جملهها خویشتن را نسبت به انجام کارهاى خیر و نیکوکارى تشویق و خود را آماده و مصمم ورود به جرگهى صالحان و نیکوکاران مىسازد…
این تمرین را سر ظهر نیز که بحران و کوران فعالیتهاى روزانه ی او است و انسان غرق در مسائل مادى و زندگى است تکرار مىکند و شب هنگام نیز، که وقت میل به استراحت و نوازش جسم و تن است تکرار مىسازد به این ترتیب شیوههاى تمرین و تقویت اراده و تصمیم را در خود به حد اعلى مىرساند.