با پایان گرفتن ماه مبارک رمضان، ماه عبادت و سازندگى، ماه حیات و زندگى معنوى، ماه آگاهى و بیدارى، میلیونها تن از مردم مسلمان جهان، با صفا و خلوص کامل، و لبریز از معنویت و سرشار از صفا، به استقبال مراسم با شکوه عید فطر مىشتابند نخستین روز ماه شوال را به عنوان برجستهترین عید اسلامى، جشن مىگیرند و به انجام مراسم و آدابى مىپردازند که همگى مالامال از معنویت و
**سیرى در اسرار نماز، ص: 77@
دنیایى از فضیلت و طهارت و پاکى مىباشند.
عید فطر بىتردید از پرشکوهترین اعیاد اسلامى است که همبستگى و تجلى وحدت و معنویت را نشان مىدهد. در این عید و مراسم آن است که مىتوان شکوه و معنویت و اتحاد و یگانگى و برادرى و مساوات را جست و جو کرد این عید نمایش راستین و واقعى از اتحاد صفوف مسلمانان و نشانى از توجه و علاقهى خاص قلبى مسلمانان به زندگى مستمندان و نیازهاى نیازمندان جامعه است در مراسم این عید توجه به آفریننده و آفریدگار و نگرش به آفریده و مخلوق، هر دو مورد توجه و عنایت مىباشد.
تمام ملل جهان، روزهاى ویژهاى را در تقویم زندگى خود دارند که به آنها با دیدهى احترام و تقدیس خاصى مىنگرند، روزهائى که معمولا یادآور خاطرهاى از خاطرات خوش زندگى، یا تذکر دهندهى حادثه مهمى از حوادث نظامى، سیاسى یا دیگر وقایع ملى، مذهبى آن ملت مىباشد. بررسى ریشههاى این گونه مراسم نشان مىدهد که اغلب آنها بر اساس مادیت و بر پایهى تشریفات خشک و بىجان پایه گزارى شده است و از معنویت و فضیلت در آنها کمترین نشانى وجود ندارد ولى در آئین جهانى و جاودانى اسلام روزهائى وجود دارد که از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار مىباشند و پیروان اسلام با احترام ویژه و با تجلیل و تقدیس خاصى به آن روزها مىنگرند. اینها روزهاى الهى یا ایامالله مىباشد که تفاوت اساسى و امتیاز فاحشى با معتقدات دیگر ملل جهان، دارند این تفاوتها براساس ویژگیهاى زیر مشخص مىشود:
**سیرى در اسرار نماز، ص: 78@
1- اغلب مراسم و روزهاى ملل داراى ریشههاى خاص نژادى ملى و محلى است و بازگشت به یک نوع مادیت مىنماید و کمتر از زمینههاى معنوى در آنها سراغ مىتوان گرفت، این خصلت چنان است که ترک یا رعایت این اعیاد، کوچکترین سود یا زیانى را عاید ملتى که معتقد به آن است نمىکند ولى روزهاى برگزیدهى اسلام، محض خدا و به یاد خدا و تجلیل و تقدیس از «الله» خالق جهان است و لذا تعظیم از برنامههاى این روزها تعظیم از خدا و تکریم از معنویت و تکریم از فضیلت الهى مىباشد.
2- معتقدات مورد احترام ملل دیگر جهان، اغلب ساختهى ذهن بشر بوده است و با گذشت زمان و حرکت قرون و ادوار، عادت ملى یا سنت قومى و فرهنگى آن ملل شده است و کمتر از ریشههاى الهى و آسمانى بهره دارد و لذا اجراى آنها هم تنها نفع مادى یا موسمى دارد و جهان دیگر ابدا در آن ملحوظ نشده است. در حالى که به عکس، در مراسم و روزهاى مورد احترام اسلام، علاوه بر مصالح فردى و اجتماعى، خدا و توجه به جهان دیگر و وصول به پاداش اخروى و عنایت به اصول انسانى، کاملا ملحوظ شده است. روزهاى مقدس اسلام نه تنها رنگ خصوصى و وابستگى شخصى یا مادى ندارد. بلکه عموما براساس یاد خدا و توجه به پروردگار جهان و ارشاد و تربیت و توجیه مردم به سوى «الله» پایه گذارى شده و تجدید عهد و میثاقى است میان خالق انسان و انسان و نیز وسیلهاى براى ترویج محبت و بخشش و بذل توجه و عنایت به تودههاى مستمند و رنجدیده
**سیرى در اسرار نماز، ص: 79@
اجتماع است. و شاهد گفتار ما نیز مراسم و برنامههاى نخستین روز مهم، روز اول شوال از ماههاى اسلامى است که پس از پایان عبادت به عنوان تقدیم سپاس و تجدید عهد و پیمان به نام عید فطر شکرگزارى سلامت و صحت بدن و شکرگزارى موفقیت روزهدارى یک ماه پرشکوه الهى که به عنوان ضیافت خدا، مدعو خدا بود و شکر خدا که با سرفرازى و توفیق این مراسم دعوت را به پایان برده است و در آرزوى ضیافت دیگر، خاطره بزرگ عبادت رمضان دیگر برگزار مىشود.
