نماز شب کفاره گناهان روز بوده،(1) موجب آمرزش گناهان اسلام(2) و نیز جلوگیرى از گناه و عصیان مىشود.(3).
نماز شب موجب رفع غضب الهى و مورد رحمت حق قرار گرفتن و موجب خشنودى پروردگار(4) و نزدیکى و قرب الهى(5) مىگردد.
**سیماى متهجدین، ص: 46@
رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: نماز شب، خشم پروردگار را نسبت به انسان خاموش مىکند.(6).
نماز شب سرگرمى و لهو مؤمن(7) بوده، موجب کراهت شیطان و مودت و دوستى فرشتگان(8) و حتى امامت فرشتگان(9) مىگردد.
نماز شب عمل کردن به سنت و اخلاق پیامبران و صالحان(10) بوده، سبب نورانى شدن قلب مىگردد. از رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم مروى است که فرمود: «هنگامى که بندهاى در نیمه شب تیره خلوت کرده، با خداوند مناجات مىکند، خدا قلب او را نورانى خواهد ساخت.»(11).
نماز شب سپر بلا(12) و موجب استجابت دعا و پذیرفته شدن اعمال است.(13).
هر انسانى در زندگانى فانى دنیا دستخوش حوادث و سختىهاى فراوانى مىباشد که در آن لحظات تنگى و پر مشقت همواره به دنبال ملجأ و منجایى است که به آن پناه آورد و خود را از بحبوحهى رنجها و آلام برهاند. آنگاه که کمربندى از مصائب دنیوى وى را احاطه نمود و امید و آرزویش از همه چیز و همه کس منقطع گشت تنها اتکال و تکیهاش بر یک وجود بىنیاز است که او را یارىگر و راهنما باشد. چه چیز بهتر از این است که بنده گرفتار با خلوص نیت و در دل شب به مناجات با حضرت حق بپردازد و در روایت است که نماز شب
**سیماى متهجدین، ص: 47@
موجب رفع هم و غم و مشکلات و گرفتارىها مىگردد.(14).
چنانچه جابر بن عبدالله انصارى از پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم روایت کرده که فرمود: «هیچ کس از شما مردم نیست مگر این که مشکلات و گرفتارىها همچون کمربندى او را محاصره کرده است، پس زمانى که دو سوم از شب گذشت و یک سوم باقى ماند ملکى بر او وارد مىشود و به او مىگوید: برخیز! ذکر خدا بگو که صبح نزدیک است. پس چنانچه او حرکت کرد و ذکر خدا را گفت، یک گره از گرفتارىهایش گشوده مىشود و اگر او بلند شد و وضو گرفت و داخل نماز شد همه گرههاى گرفتارى از او گشوده مىشود. پس صبح مىکند در حالى که همچون مردمک چشم (روشن و پاکیزه) گردیده است.»(15).
نماز شب عمر را طولانى مىکند،(16) بدن را از امراض و آفات مصون داشته، موجب سلامت بدن مىگردد،(17) روزى را جلب نموده و به زندگى و معیشت وسعت مىدهد؛(18) بلکه ضمانتى براى روزى(19) محسوب مىگردد و ضمن برکت دادن به روزى(8) موجب اداى دیون و رفع قرض و بدهکارى(20) نیز مىگردد.
نماز شب موجب نیکو شدن خلق،(20) جلاى دیده،(20) خوشبویى بدن(21) و نورانى شدن چهره و زیبایى صورت(22) مىگردد.
**سیماى متهجدین، ص: 48@
نماز شب، هنگام مرگ باعث راحتى جان دادن و آسایش در سکرات موت(8) مىگردد و پس از مرگ همدم انسان در قبر،(8) پاسخگوى نکیر و منکر(8) و سبب نجات از وحشت(3) و فشار و عذاب قبر(16) است.
همچنین موجب ورود نورى در قبر و چراغى در تاریکى قبر(23) مىگردد که در ظلمات تنهایى و وحشت همدم انسان مىباشد و سرانجام باعث مىگردد انسان از داخل قبر با چهرهاى نورانى(24) خارج گردد.
و بالاخره در روز قیامت که «یوم الحسرة» بوده، انسانها در صحراى محشر گرد آمده و گنهکاران از حسرت و پشیمانى دست بر پشت دست مىزنند و در ظلمات دهشت زاى قیامت گرفتارند آنچه نورى فرا راه مومن مىگردد تا راه را از چاه بازشناسد نماز شب است.(8).
نماز شب در قیامت سایه و تاجى(8) بر سر انسان مىگردد و لباسى(8) است که به وسیلهى آن ستر عورت مىنماید، زینت آخرت(25) است و سبب آسایش طولانى در موقف قیامت مىشود.(26).
نماز شب مجوز عبور از صراط(8) بوده، حایل بین نمازگزار و آتش دوزخ و سبب نجات از جهنم(27) مىشود. سرانجام نامهى اعمال نماز شب خوان را به دست راست وى مىدهند(16).
**سیماى متهجدین، ص: 49@
و نماز شب مفتاح جنت(8) بوده و به نماز شب خوان اختیار داده مىشود که از هر کدام از درهاى هشتگانه بهشت که مىخواهد به آن وارد شود(27) و سرانجام در بهشت درجات و مقاماتى به او اعطا مىشود که سایر بهشتیان بر آن حسرت مىخورند.(28).
1) بحارالانوار ج 84 ص 136 ط بیروت – امالى طوسى ج 1 ص 300.
2) امالى صدوق ص 168 و ص 371 – خصال ج 2 ص 139 – محاسن ص 53.
3) بحارالانوار ج 84 ص 155 ط بیروت.
4) خصال ج 2 ص 156 – ثواب الاعمال ص 38 – ارشاد القلوب ص 315.
5) بحارالانوار ج 84 ص 155 – طبع بیروت.
6) کنزالعمال ج 7 ح 21431.
7) خصال ج 1 ص 77.
8) ارشاد القلوب ص 315.
9) امالى صدوق ص 42.
10) خصال ج 2 ص 156 – ثواب الاعمال ص 38 – ارشاد القلوب ص 315 – بحارالانوار ج 84 صص 149 و 155 ط بیروت.
11) میزان الحکمه ج 5 ص 419.
12) امالى صدوق ص 120 – علل الشرایع ج 1 ص 235 و ج 2 ص 208.
13) ارشاد القلوب ص 146 و ص 315 – تفسیر عیاشى ج 2 ص 196 ذیل آیه 98 سوره یوسف – امالى طوسى ج 1 ص 148 – ثواب الاعمال ص 146، مهباح المتهجدن ص 93 – خصال ج 1 ص 164 – نهجالبلاغه قسم الحکم تحت رقم 104.
14) ثواب الاعمال صص 38 و 39 بحارالانوار ج 84 ص 155 ط بیروت.
15) امالى مفید صص 119 و 120.
16) بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بیروت.
17) خصال ج 2 ص 156 – ثواب الاعمال ص 38 – بحارالانوار ج 84 ص 149 و 155 ط بیروت.
18) ثواب الاعمال صص 38 و 39 – علل الشرایع ج 2 ص 51 – بحارالانوار ج 84 ص 161 ط بیروت.
19) ثواب الاعمال ص 38.
20) ثواب الاعمال صص 38 و 39.
21) علل الشرایع ج 2 ص 51.
22) علل الشرایع ج 1 ص 54 و ج 2 صص 51 و 52 – ثواب الاعمال صص 38 و 39 – عیون الاخبار ج 1 ص 282.
23) ارشاد القلوب ص 315 – امالى صدوق ص 175.
24) امالى الصدوق ص 175.
25) ثواب الاعمال ص 69.
26) فقیه ج 1 ص 308.
27) امالى صدوق ص 175.
28) أمالى طوسى ج 2 ص 73 – معانى الاخبار صص 250 و 251.
