قرآن مجید و روایات بر این معنى گواهند که در راه به پا داشتن نماز موانعى وجود دارد که مسلمانان باید سعى کنند از آنها دور مانده و به هنگام برخورد با آن موانع به مبارزه برخیزند و تا سر حد سرکوبى آنچه نمىگذارد انسان وارد بارگاه نماز شود، به کوشش و جهاد ادامه دهند.
در این قسمت هم مثل بخشهاى گذشته از متن قرآن و روایات استفاده شده است. خوانندگان محترم را به دقت در این فصل توجه مىدهم:
اى اهل ایمان! جز این نیست که همهى مایعات مست کننده و قمار و بتهایى که [براى پرستش] نصب شده و پاره چوبهایى که به آن تفأل زده مىشود، پلید و از کارهاى شیطان است؛ پس از آنها دورى کنید تا رستگار شوید – مسلما شیطان مىخواهد با شراب و قمار، میان شما دشمنى و کینهى [سخت] اندازد، و از یاد خدا و نماز بازتان دارد؛ آیا شما [از این امور با همهى زیانها و خطراتى که دارد] خوددارى خواهید کرد(1).
هیچ چیز آنان را از پذیرفته شدن انفاقشان بازنداشت، مگر آن که آنان به خدا و پیامبرش کافر شدند، و نماز را جز با کسالت و سستى به جا
**سیماى نماز، ص: 98@
نمىآورند، و جز با بىمیلى و ناخشنودى انفاق نمىکنند(2).
آنچه به عنوان قسمتى از موانع نماز از آیات ذکر شده استفاده مىشود، مىتوان در چهار قسمت خلاصه کرد:
1. شراب؛
2. قمار؛
3. بت پرستى؛
4. ریا.
من لازم مىدانم براى توضیح هر یک از این موانعى که در راه نماز است و قرآن به اشاره فرموده به روایات متوسل شوم و نظر معصومین علیهمالسلام را نسبت به این چهار قسمت منعکس کنم.
1) «یا أیها الذین آمنوا إنما الخمر و المیسر و الأنصاب و الأزلام رجس من عمل الشیطان فاجتنبوه لعلکم تفلحون – إنما یرید الشیطان أن یوقع بینکم العداوة و البغضاء فى الخمر و المیسر و یصدکم عن ذکر الله و عن الصلوة فهل أنتم منتهون» مائده (5): 91 – 90.
2) «و ما منعهم أن تقبل منهم نفقاتهم الا أنهم کفروا بالله و برسوله و لا یأتون الصلوة الا و هم کسالى و لا ینفقون الا و هم کارهون» توبه (9): 54.